Maharashtra to person caste-based census soon similar Telangana

મુંબઈઃ મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડ વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામો આવી ગયા છે. બંને રાજ્યોમાં સ્થિતિ લગભગ સ્પષ્ટ છે. આ વખતે મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપ ગઠબંધનને પ્રચંડ જીત મળી છે. ભાજપે પોતાના દમ પર 132 સીટો જીતી છે. શિવસેનાને 57 અને એનસીપી (અજિત પવાર)ને 41 બેઠક મળી છે. જ્યારે શિવસેના (યુબીટી)ને 20, કોંગ્રેસને 15 તથા એનસીપી (શરદ પવાર)ને 10 સીટ મળી છે. સમાજવાદી પાર્ટીને 2 બેઠક મળી છે. મહારાષ્ટ્રના ઈતિહાસમાં કોંગ્રેસની આવી દુર્દશા ક્યારેય થઈ નથી. કટોકટી વખતે તત્કાલીન પીએમ ઈન્દિરા ગાંધીના નેતૃત્વમાં કોંગ્રેસને 69 બેઠકો મળી હતી.

મહારાષ્ટ્રમાં કોંગ્રેસ અને ભાજપ વચ્ચે સીટોનું અંતર કેવી રીતે વધ્યું તે સમજવા 1980થી 2024 સુધીના ચૂંટણી ડેટા જોવો પડશે. કોંગ્રેસે અગાઉની ચૂંટણીમાં મોટા માર્જિનથી જીત મેળવી હતી. કારણ કે 1980 પહેલા ભાજપનું અસ્તિત્વ જ નહોતું. ભાજપની સ્થાપના 6 એપ્રિલ 1980ના રોજ થઈ હતી.

વર્ષ 1962માં મહારાષ્ટ્રમાં 264 બેઠકો પર ચૂંટણી યોજાઈ હતી. જેમાંથી કોંગ્રેસને 215 બેઠકો મળી હતી. કોંગ્રેસને 1967ની ચૂંટણીમાં 202 બેઠકો, 1972ની ચૂંટણીમાં 222 બેઠકો અને 1978ની ચૂંટણીમાં 62 બેઠકો મળી હતી. આ પછી 1980ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને 186 અને ભાજપને માત્ર 14 બેઠકો મળી હતી.

રાહુલ ગાંધીના નેતૃત્વમાં કોંગ્રેસ અત્યાર સુધી 89 ચૂંટણી હારી

  • રાહુલ ગાંધી 2004માં પહેલીવાર અમેઠીથી સાંસદ બન્યા હતા. 2013માં તેમને કોંગ્રેસના ઉપાધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેઓ ડિસેમ્બર 2017 થી જુલાઈ 2019 સુધી કોંગ્રેસના પ્રમુખ પણ હતા. જો કે, રાહુલ 2012માં યુપી ચૂંટણીના સમયથી સક્રિય થઈ ગયા હતા. ત્યાર બાદ કોંગ્રેસ 89 ચૂંટણી હારી છે. આમાં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓનો સમાવેશ થાય છે.
  • 2014 થી 2024 વચ્ચે 62 વિધાનસભા ચૂંટણીઓમાંથી કોંગ્રેસ 47 હાર્યું છે. જેમાં 2014, 2019 અને 2024ની લોકસભા ચૂંટણીનો પણ સમાવેશ થાય છે. 2011 પછી એટલે કે છેલ્લા 13 વર્ષમાં કોંગ્રેસ કોઈ પણ રાજ્યમાં સત્તા તરફી સત્તામાં પાછી ફરી નથી.
  • મોદી લહેરમાં કોંગ્રેસ 2014ની લોકસભા ચૂંટણી હારી હતી. મોદી સરકાર બન્યા બાદ કોંગ્રેસની હારનો સિલસિલો ચાલુ રહ્યો. પાર્ટી માત્ર કેન્દ્રમાં જ નહીં રાજ્યોમાં પણ સંકોચવા લાગી. હાલમાં કોંગ્રેસ માત્ર 3 રાજ્યો હિમાચલ, તેલંગાણા અને કર્ણાટકમાં સત્તા પર છે.
  • 2014 અને 2024ની વચ્ચે, કોંગ્રેસ કોઈપણ રાજ્યમાં અન્ય પાર્ટીના શાસન સામે સત્તા વિરોધી લહેર બની ગઈ. આવી સ્થિતિમાં કોંગ્રેસને વિકલ્પ તરીકે જીતવાની તક મળી. પરંતુ તે પોતાના દમ પર વિજય હાંસલ કરી શકી ન હતી. 2024ની લોકસભાની ચૂંટણી, ઓક્ટોબરમાં યોજાયેલી જમ્મુ-કાશ્મીર અને હરિયાણાની ચૂંટણી આનાં ઉદાહરણો છે.
  • સત્તામાં રહીને કોંગ્રેસે આ સમયગાળા દરમિયાન 40 વિધાનસભા ચૂંટણીઓનો સામનો કર્યો. આમાંથી માત્ર 7 જીતવામાં સફળ રહી હતી. જ્યારે ભાજપે 40માંથી 22 ચૂંટણી જીતી છે. ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસની સફળતાનો દર 18% છે. જ્યારે ભાજપનો સફળતાનો દર 55% છે.
  • કોંગ્રેસે રાહુલ ગાંધીના નેતૃત્વમાં 2019ની લોકસભા ચૂંટણી લડી હતી. કોંગ્રેસ ચૂંટણીમાં માત્ર 52 બેઠકો જીતી શકી હતી. પાર્ટી લોકસભામાં લીડ વિપક્ષનો દાવો કરવા માટે 10% સીટોનો આંકડો પણ હાંસલ કરી શકી નથી.
  • રાહુલ ગાંધીએ 2019માં કેરળના વાયનાડ અને ઉત્તર પ્રદેશની અમેઠી બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી હતી. પરંતુ, અમેઠીમાંથી બીજેપીની સ્મૃતિ ઈરાનીએ તેમને હરાવ્યા. ત્યારબાદ રાહુલ વાયનાડથી સંસદ પહોંચ્યા. 2019ની ચૂંટણીમાં કારમી હારની જવાબદારી લેતા રાહુલ ગાંધીએ કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. ત્યારપછી તેઓ ફરી ક્યારેય કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ બનવા માટે રાજી થયા નથી.

મહારાષ્ટ્રમાં કઈ પાર્ટીએ કેટલી બેઠકો પર ચૂંટણી લડી?

ભાજપ, જે મહાગઠબંધનનો ભાગ છે, તેણે 149 બેઠકો પર, એકનાથ શિંદેની શિવસેનાએ 81 બેઠકો અને અજિત પવારની આગેવાની હેઠળની NCPએ 59 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી. કોંગ્રેસ, જે MVAનો ભાગ છે, તેણે 101 બેઠકો, શિવસેના (UBT) 95 અને NCP (શરદ પવાર) 86 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી.

કોનો વોટ શેર કેટલો?

મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપને સૌથી વધુ મત મળ્યા હતા. આ ચૂંટણીમાં ભાજપને કુલ 24.88% વોટ મળ્યા છે. કોંગ્રેસનો વોટ શેર 10.53% છે. શરદ પવાર જૂથનો વોટ શેર કોંગ્રેસ કરતા વધુ છે. શિવસેના (UBT) નો વોટ શેર 10.60%, NCP (શરદ પવાર જૂથ) 11.54%, શિવસેના (શિંદે જૂથ) 12.62%, NCP અજિત પવાર જૂથ 11.14% છે. અન્ય નાના પક્ષો અને અપક્ષો સહિત, વોટ શેર 18.69% હતો.

સ્ટ્રાઈક રેટના મામલે પણ કોંગ્રેસ પાછળ

મહારાષ્ટ્રમાં સ્ટ્રાઈક રેટની વાત કરીએ તો ભાજપનો સૌથી વધુ સ્ટ્રાઈક રેટ રહ્યો છે. મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીમાં ભાજપનો સ્ટ્રાઈક રેટ 88% છે. જ્યારે કોંગ્રેસનો સ્ટ્રાઈક રેટ 19% છે. સ્ટ્રાઈક રેટના સંદર્ભમાં શિવસેના શિંદે જૂથ અને NCP અજિત પવાર જૂથ કોંગ્રેસ કરતાં ઘણું આગળ છે. શિવસેના (શિંદે જૂથ)નો સ્ટ્રાઈક રેટ 66% છે અને NCP (અજિત પવાર જૂથ)નો સ્ટ્રાઈક રેટ 67% છે. શિવસેના (UBT)નો સ્ટ્રાઈક રેટ 20% છે અને NCP (શરદ પવાર જૂથ)નો સ્ટ્રાઈક રેટ 12% છે.

દેશ દુનિયાના મહત્ત્વના અને રસપ્રદ સમાચારો માટે જોઈન કરો ' મુંબઈ સમાચાર 'ના WhatsApp ગ્રુપને ફોલો કરો અમારા Facebook, Instagram, YouTube અને X (Twitter) ને