chehra-mohra-chapter-25

પ્રફુલ્લ કાનાબાર

હોલમાં સૌ કોઈ સોહમની સામે એકીટશે જોઈ રહ્યા. બાપુએ સોહમના ખભે હાથ રાખીને ધડાકો કર્યો: ‘આ યુવાનનું નામ સોહન છે. આજથી એ અહીં આપણી સાથે આશ્રમમાં જ રહેશે…!’કોઈ કશું બોલ્યું નહીં. એ પછી હોલમાં બધાની સાથે સોહમે પણ ચૂપચાપ જમી લીધું. વહેલી સવારે છૂટા પડતી વખતે બાપુએ કહ્યું હતું કે ‘કોઈની સાથે ખાસ હળતો મળતો નહી..’જયારે અહીં બધાની વચ્ચે બાપુએ તો જાહેર કર્યું કે ‘આ યુવાનનું નામ સોહન છે અને તે અહીં આશ્રમમાં જ રહેશે….’સોહનને નવાઈ લાગી. તે મનોમન વિચારી રહ્યો …બાપુએ બિછાવેલી શતરંજમાં કોઈક અગમ્ય કારણોસર ચાલ બદલાઈ રહી છે!બપોરે આશ્રમમાં સોપો પડી ગયો હતો. સૌ કોઈ પોતાના રૂમમાં આરામમાં હતા ત્યારે અચાનક સોહમના રૂમનો દરવાજો ધીમેથી ખખડયો. સોહમે દરવાજો ખોલ્યો. સામે વિષ્ણુ ઉભો હતો. ‘સોહનભાઇ,બાપુ યાદ કરે છે.’

સોહમને યાદ આવ્યું કે આજથી તેનું નામ કાયદેસર રીતે સોહન થઇ ગયું છે.ચાલો..એટલું બોલીને સોહન દરવાજો બંધ કરીને વિષ્ણુની પાછળ દોરવાયો. રસ્તામાં સોહમે પણ જાણે કે સોહનમાં પરકાયા પ્રવેશ કરી નાખ્યો હતો. હવે તે ખુદની ઓળખ સોહમમાંથી સોહનમાં તબદીલ કરવા માટે કટીબદ્ધ થઇ ચૂક્યો હતો.બાપુના ખંડમાં સોહન પ્રવેશ્યો ત્યારે અગરબત્તીની ધૂપની સુવાસ સમગ્ર ખંડમાં પ્રસરી રહી હતી. વિષ્ણુના ગયા બાદ બાપુએ ઈશારા વડે જ સોહનને દરવાજો બંધ કરવાનું જણાવ્યું. બંધ ખંડમાં હવે સોહન અને બાપુ એકલા જ હતા.‘સોહન, આપણો પ્લાન તો એ જ છે.. પણ એકાદ અઠવાડીયું તારે અહીં રહેવું પડશે.’‘કેમ?’

‘સોહન, આજે સવારે તારા ગયા બાદ મને વિચાર આવ્યો કે આશ્રમમાં તું આવે અને માત્ર ચોવીસ કલાકમાં જ હું બળવંતરાય શેઠનો સંપર્ક કરું એ વાત થોડીક શંકા ઉભી કરશે. આપણે ગફલતમાં રહીને એક પણ પગલું ભરવું નથી. એક અઠવાડિયામાં તો અહીં તારી હાજરી સોહન તરીકે બરોબર સ્થાપિત થઇ જશે.’‘બાપુ, એક સવાલ મનમાં ઊભો થયો છે.. પૂછું?’

‘હા..હા…પૂછને ભાઈ. મનમાં કોઈ સંદેહ રહેવો જ ન જોઈએ.’‘બાપુ, મારો સવાલ એ છે કે આપના પ્લાન મુજબ મારો ઉછેર સોહમ તરીકે જ થયો છે. ઇવન રેલ્વેની ટિકિટમાં પણ સોહમના નામની જ લઈને હું અહીં સુધી પહોંચ્યો છું. આશ્રમમાં આવતા પહેલાં મારું નામ સોહમમાંથી અચાનક સોહન કઈ રીતે થઇ જાય છે?’‘ભાઈ, તારો સવાલ એકદમ સાચો છે. આપણી મનઘડત સ્ટોરી પ્રમાણે તારા પાલક પિતા નંદગીરી ગોસ્વામી છે. ત્રણેક દિવસ પહેલાં તેમની સાથે તારે કોઈક નજીવી બાબતમાં ઉગ્ર અવાજે બોલવાનું થાય છે. ગુસ્સામાં નંદગીરી તને એવું કહે છે … ‘મારો સગો દીકરો હોય એ આવું ખરાબ વર્તન કરે જ નહી…’ એ સાંભળીને તું ચમકે છે. આખરે નંદગીરી રહસ્યસ્ફોટ કરે છે કે ત્રીસ વર્ષ પહેલાં સુરેન્દ્રનગર અને વઢવાણની વચ્ચે વહેતી ભોગાવો નદીના કિનારેથી તેમને એક પાંચ વર્ષનો બાળક બેભાન અવસ્થામાં મળી આવ્યો હતો. બાળક જયારે ભાનમાં આવ્યો ત્યારે તેને માત્ર તેનું નામ જ યાદ હતું. એ નામ એટલે સોહનવીર પછડાટને કારણે સોહનવીરની બાકીની યાદદાસ્ત ચાલી ગઈ હતી. નંદગીરી અને ગોરાણીને કોઈ બાળક નહોતું. એ નિ:સંતાન દંપતીએ એ બાળકને એટલે કે તને ભગવાનનો પ્રસાદ માનીને સ્વીકારી લીધો હતો. સાતેક વર્ષ બાદ ગોરાણીનું અવસાન થયું હતું. વિધુર નંદગીરીને જ તું તારા પિતા માનીને મોટો થયો છે.’

‘બાપુ, એ વાત તો હું સમજી ગયો.. પણ જો મને માત્ર મારું નામ સોહનવીર જ યાદ હતું… તો તેમાંથી એ વખતે સોહમ કેમ કરવામાં આવ્યું?’‘કારણ કે નંદગીરી અને ગોરાણીને ભય હતો કે કદાચ ભવિષ્યમાં તારી યાદદાસ્ત પરત આવે અને તું તેમને છોડીને જતો રહે તો? બસ, એ ડરને કારણે જ તેઓએ તારું નામ બદલીને સોહમ કરી નાખ્યું હતું.!’ ‘અચ્છા, તો વાત આમ હતી.’ સોહમે હસીને કહ્યું.‘સમય વીતતો ગયો. તેં પણ તારી સોહમ તરીકેની ઓળખ સ્વીકારી જ લીધી હતી.

અચાનક ત્રણ દિવસ પહેલાં નંદગીરી પાસેથી જ તારું અસલી નામ તને જાણવા મળ્યું. અહીં આશ્રમમાં આવીને તેં એટલે જ તારું નામ સોહમની બદલે સોહન કહ્યું. આશ્રમમાં આપણી પ્રથમ મુલાકાત વખતે હું તને પૂછું છું શું નામ કહ્યું? તું જવાબ આપે છે..સાચું નામ તો સોહનવીર છે..પણ સોહન કહેશો તો ચાલશે. પાંચેક દિવસ બાદ અચાનક મારી નજર તારા ખુલ્લા પગ પર પડે છે. બંને પગમાં છ આંગળીઓ જોઇને મને નવાઈ લાગે છે. એ વિશે હું તને પૂછું છું. જવાબમાં તું તારા પાલક પિતાએ તારા બાળપણની જે ઘટનાની વાત કરી હતી એ જ વાત નિખાલસ ભાવે તું મને કરે છે.

‘ઓહ બાપુ, તમે અંગ્રેજી પણ જાણો છો?’બાપુ હસી પડયા…‘વિદેશ પ્રવાસ વખતે ભાંગ્યું તૂટયું બોલી લેતો હોઉં છું.’ બાપુ પાંચેક દિવસ બાદ તમારું ધ્યાન મારા ખુલ્લા પગ પર પડશે બરોબર ને?’‘હા..હવે તું મારા દરેક સ્ટેપ બરોબર સમજી ગયો છે.’ બાપુ સોહમની ગ્રહણશક્તિ પર ખુશથઈ ગયા. અને યાદ રાખજે.. એ વખતે આશ્રમના અન્ય વિદ્યાર્થીઓની હાજરી પણ હશે.‘બાપુ, હું સમજ્યો નહીં.’તારે કાલ સવારથી મેદાનમાં અન્ય છોકરાઓ સાથે દરરોજ યોગમાં જોડાઈ જવાનું છે.ત્યાં હું ક્યારેક રાઉન્ડમાં આવતો હોઉં છું. પાંચેક દિવસ બાદ એ જ રીતે રાઉન્ડમાં આવીશ. બસ એ જ સમયે આપણા પ્લોટનું એ દ્રશ્ય અન્ય યુવાનોની સામે જ ભજવાશે.‘બાપુ, પછી તમે તમારા ખંડમાં જઈને બળવંતરાય શેઠને ફોન કરીને જણાવશો કે તેમનોત્રીસ વર્ષ પહેલાં અકસ્માતે નદીમાં વહી ગયેલો પૌત્ર અનાયાસે જ આશ્રમમાં આવી ચડયો છે….બરાબર ?.’ સોહન બોલી ઉઠયો.બાપુ મોટેથી હસી પડયા :‘વાહ સોહનવીર વાહ.’

સામાન્ય રીતે બાપુ કોઈની પાસે ઉભા રહેતા નહીં. બાકીના યુવાનો આશ્ર્ચર્યથી બાપુને તાકી રહ્યા. સોહન હજુ ધ્યાનમાં હોવાનો જ ડોળ કરી રહ્યો હતો. અચાનક બાપુએ સોહનના માથા પર પ્રેમથી હાથ પસવાર્યો. બાપુની આ સ્ટાઈલ પણ સૌ કોઈ માટે નવી હતી.અચાનક સોહને આંખ ખોલી. એ બાપુને પગે લાગ્યો. સોહને જોયું કે બાપુ તેના બંને પગની છ આંગળીઓને તાકી રહ્યા હતા. સોહને વિવેકપૂર્વક કહ્યું :‘બાપુ એ તો જન્મથી જ છે.’હવે તમામ યુવાનો કુતૂહલવશ થઈને બાપુ અને સોહનની ચારે બાજુએ એકઠા થઇ ચૂક્યા હતા. બાપુ સોહનનો હાથ પકડીને તેમના ખંડમાં લઇ ગયા. સોહન હવે તમામ યુવાનો વચ્ચે ચર્ચાનો વિષય બની ચૂક્યો હતો ..જે બાપુ ઇચ્છતા જ હતાં. પ્લાન મુજબ બાપુએ બળવંતરાય શેઠના સેક્રેટરીને ફોન લગાવીને ટૂંકમાં વાત કરી હતી. બાપુના ખંડમાંથી સોહન લગભગ ત્રીસેક મિનિટ બાદ બહાર આવ્યો ત્યારે તેના ચહેરા પર ખુશી છવાયેલી હતી.તમામ યુવાનો તેને તાકી રહ્યા હતા.બપોરે ત્રણેક વાગે આશ્રમમાં પાંચેક મોંઘી કાર આશ્રમના વિશાળ દરવાજામાં પ્રવેશી…..(ક્રમશ:)

દેશ દુનિયાના મહત્ત્વના અને રસપ્રદ સમાચારો માટે જોઈન કરો ' મુંબઈ સમાચાર 'ના WhatsApp ગ્રુપને ફોલો કરો અમારા Facebook, Instagram, YouTube અને X (Twitter) ને