Mahatma Gandhi Jayanti: जाणून घ्या…गांधीजींना ‘महात्मा-बापू’ हे नाव कसे पडले?

Mahatma Gandhi Jayanti: महात्मा गांधी म्हणून ओळखले जाणारे मोहनदास करमचंद गांधी यांची जयंती आहे. महात्मा गांधी (Mahatma Gandhi) यांचा जन्म 2 ऑक्टोबर रोजी गुजरातमधील पोरबंदर (Porbandar) येथे झाला. संपूर्ण देश आणि जग गांधीजींना ‘महात्मा गांधी’ या नावाने ओळखते. लोक त्यांना प्रेमाने ‘बापू’ म्हणतात. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की, गांधीजींना ‘महात्मा गांधी’ आणि ‘बापू’ का म्हणतात? त्यांना ‘महात्मा’ ही पदवी कशी मिळाली आणि ते (Mahatma Gandhi) महात्मा गांधी या नावाने जगभर प्रसिद्ध कसे झाले.

6 जुलै 1944 रोजी महात्मा गांधींच्या (Mahatma Gandhi) पत्नी कस्तुरबा गांधी यांचे निधन झाले. तेव्हा सुभाषचंद्र बोस (Subhash Chandra Bose) यांनी सिंगापूर रेडिओवर शोक व्यक्त केला होता. यावेळी सुभाषचंद्र बोस (Subhash Chandra Bose) यांनी त्यांना बापू म्हणून संबोधले. आणखी दावे आहेत तेव्हापासून लोक महात्मा गांधींना बापू म्हणतात, अशी धारणा आहे. मात्र बिहारमधील चंपारण येथे राहणाऱ्या राजकुमार शुक्ला या शेतकऱ्याने त्यांना ही पदवी दिली होती, असे काही तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. 1917 च्या चंपारण सत्याग्रहापूर्वी त्यांनीच गांधीजींना येथे आमंत्रित केले होते.

महात्मा ही पदवी कोणी दिली?

गांधीजींना (Mahatma Gandhi) ‘महात्मा’ ही पदवी कोणी दिली, यावर मतभेद आहेत. इतिहासकारांच्या मते (Rabindranath Tagore) रवींद्रनाथ टागोरांनी गांधीजींना ‘महात्मा’ ही पदवी दिली होती. 12 एप्रिल 1919 रोजी त्यांच्या एका लेखात त्यांनी गांधीजींना ‘महात्मा’ म्हणून संबोधले होते. संस्कृत भाषेत ‘महात्मा’ म्हणजे महान आत्मा. स्वामी श्रद्धानंदही ‘महात्मा’ म्हणाले. असा विश्वास आहे की, 1915 मध्ये राजेशाहीवादी जीवराम कालिदास यांनी गांधीजींना पहिल्यांदा ‘महात्मा’ म्हणून संबोधले. दुसरे मत असे आहे की, स्वामी श्रद्धानंद यांनी 1915 मध्ये गांधीजींना ‘महात्मा’ म्हणून संबोधले होते. मात्र, लिखित दस्तऐवजात पहिल्यांदा (Rabindranath Tagore) रवींद्रनाथ टागोरांनी (Mahatma Gandhi) गांधीजींना ‘महात्मा म्हणून’ संबोधले होते.

अवघ्या 13 व्या वर्षी लग्न झाले

महात्मा गांधी (Mahatma Gandhi) यांचा जन्म 2 ऑक्टोबर 1869 रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. त्यांचे पूर्ण नाव मोहनदास करमचंद गांधी होते. आपल्या सुरुवातीच्या आयुष्यात, वयाच्या 13 व्या वर्षी कस्तुरबा यांच्याशी त्यांचा विवाह झाला. एवढ्या लहान वयातील जबाबदाऱ्या असतानाही (Mahatma Gandhi) गांधीजींनी लंडनमध्ये शिक्षण घेतले आणि भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याचे नेतृत्व केले.

अहिंसेच्या तत्त्वावर जीवन

गांधीजींनी लंडन आणि नंतर दक्षिण आफ्रिकेतील अनुभव भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात वापरले. त्यांनी अहिंसेवर विश्वास ठेवला, शाकाहार स्वीकारला आणि भगवद्गीतेचा अंगीकार केला. दक्षिण आफ्रिकेतील वर्णद्वेषामुळे त्यांना ट्रेनमधून काढून टाकण्यात आले. ज्याचा त्यांनी धैर्याने सामना केला आणि त्याविरोधात आंदोलन सुरू केले. 1915 मध्ये भारतात परतल्यावर, (Mahatma Gandhi) गांधीजींनी गोपाळ कृष्ण गोखले यांच्या मार्गदर्शनाखाली भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये सामील होऊन एक नवीन अध्याय सुरू केला. चंपारण आणि खेडा चळवळीतील त्यांच्या नेतृत्वामुळे त्यांना भारतात पहिले मोठे यश मिळाले. दुःखाची गोष्ट म्हणजे 30 जानेवारी 1948 रोजी (Nathuram Godse) नथुराम गोडसेने वयाच्या 78 व्या वर्षी गांधीजींची गोळ्या झाडून हत्या केली.