कल्पना चावला विमानात उडताना जग सोडून गेली, त्या दिवशी काय घडले… जाणून घ्या?
Kalpana Chawla : कल्पना चावलाच्या आगमनाची सर्वांनाच उत्सुकता होती, उत्सवाची तयारी सुरू होती. दरम्यान अशी एक बातमी आली आणि आनंदाचे रूपांतर शोकात झाले. अंतराळवीर कल्पना यांचा अंतराळयानाचा (Spacecraft) नासाशी संपर्क तुटला आणि ती कायमची जग सोडून गेली. जगभरात असे अनेक लोक आहेत, जे त्यांच्या कामासाठी लक्षात ठेवले जातात. ते आता नसले तरी लोकांच्या मनावर त्यांची छाप सोडतात. असेच एक नाव आहे कल्पना चावला, आजही लोक कल्पना चावला आठवतात. लहानपणापासूनच विमान उडवण्याचे स्वप्न पाहणाऱ्या कल्पनाने विमान उडवताना आपले जीवन संपवले. कल्पना चावला या भारतीय (Indian) वंशाच्या पहिल्या महिला अंतराळवीर होत्या. 1 फेब्रुवारी 2003 रोजी त्यांचे निधन झाले.
ती लहानपणापासून स्वप्न पाहायची…
कल्पना चावला लहानपणापासूनच विमान उडवण्याचे स्वप्न पाहत होती. जेव्हा तिच्यासोबत असलेल्या मुलांना विचारले जायचे की, त्यांना काय व्हायचे आहे, तेव्हा ते म्हणायचे की, इंजिनिअर किंवा डॉक्टर, तरीही कल्पना म्हणायची की, तिला विमान चालवायचे आहे. त्याने आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात अभियांत्रिकीपासून केली. यानंतर, पंजाब अभियांत्रिकी महाविद्यालयातून पदवी घेतल्यानंतर, ती अमेरिकेला गेली. 1982 मध्ये, त्या अमेरिकेला गेल्या आणि टेक्सास विद्यापीठातून (University of Texas) एरोस्पेस अभियांत्रिकीमध्ये एम. टेक पूर्ण केले. त्यांनी कोलोरॅडो विद्यापीठातून डॉक्टरेट पदवी देखील मिळवली. यानंतर, कल्पना चावला 1988 मध्ये नासामध्ये (NASA) रुजू झाल्या.
कल्पनाला उडताना गमवावा लागला जीव…
कल्पना चावलाचे (Kalpana Chawla) पहिले अभियान यशस्वी झाले. कल्पनाने तिचा पहिला प्रवास 1997 मध्ये सुरू केला. ती तिच्या 5 सहकारी अंतराळवीरांसह या मोहिमेवर गेली. त्याने 1 कोटी 4 लाख मैल प्रवास केला. त्याने पृथ्वीभोवती 252 वेळा प्रदक्षिणा घातली होती. पहिल्या मोहिमेच्या यशानंतर कल्पनाचा उत्साह शिगेला पोहोचला होता. 16 जानेवारी 2003 रोजी कल्पनासह 7 प्रवाशांनी कोलंबिया एसटीएस-107 मधून उड्डाण केले. कल्पनाची ही दुसरी अंतराळ मोहीम (Space Mission) होती. हे मिशन कल्पना चावलाचे शेवटचे मिशन ठरले. तिला 3 फेब्रुवारी रोजी परतायचे होते, पण उडण्याची आवड असलेल्या कल्पनाला उडताना आपला जीव गमवावा लागला.
लोकांनी आकाशात ज्वाला आणि ठिणग्या पाहिल्या आणि…
नासाचे एंट्री फ्लाइट डायरेक्टर लेरॉय केन यांनी शटल कमांडर रिक (Shuttle Commander Rick) हसबंड यांना STS-107 च्या लँडिंगसाठी डीऑर्बिट आणि रीएंट्री प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी अंतिम हिरवा कंदील दिला. लोकांनी आकाशात ज्वाला आणि ठिणग्या पाहिल्या आणि कोलंबिया तिच्या प्रवाशांसह विखुरले. कोलंबियाची पुनर्प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्यानंतर, टेलीमेट्रीने दर्शविले की, हायड्रॉलिक द्रवपदार्थाचे (Hydraulic Fluid) तापमान लक्षणीयरीत्या कमी झाले आहे. तथापि, द्रवपदार्थाव्यतिरिक्त, हायड्रॉलिक सिस्टमची चिन्हे चांगली होती. तापमानामुळे डाव्या बाजूच्या टायरचा दाब अचानक कमी झाला. अशा परिस्थितीत, शटलचे लँडिंग जवळजवळ अशक्य वाटत होते.
नासाला एकूण 84,000 तुकडे सापडले…
प्रत्येक सेकंदाबरोबर, कोलंबियावरील अधिकाधिक सेन्सर्स बिघाड होऊ लागले, ज्यामुळे सर्व संपर्क तुटला आणि अंतराळयानाच्या अवशेषांचा शोध घेण्यासाठी आठवडे लागले, असे स्पेस सेफ्टी मॅगझिनने वृत्त दिले आहे. हे एक मॅरेथॉन मिशन (Marathon Mission) होते. कारण हा कचरा 2000 चौरस मैल क्षेत्रात पसरलेला होता. नासाला एकूण 84,000 तुकडे सापडले. कल्पना चावला हे जग सोडून गेली असली तरी लोक अजूनही तिला आठवतात. ती जागेचे स्वप्न पाहणाऱ्या लोकांसाठी प्रेरणा आहे. कल्पना अनेकदा म्हणायची की, मी अवकाशासाठी बनलेली आहे, मी प्रत्येक क्षण अवकाशासाठी घालवला आहे आणि त्यासाठी मरेन. शेवटी ती उडतानाच मरण पावली.