दोन रॉकेटने प्रक्षेपित केले जाईल.!
Chandrayaan 4 (चंद्रयान-४) : भारत 2027 मध्ये ‘चंद्रयान-4’ मोहीम सुरू करेल. ते चंद्राच्या पृष्ठभागावरून नमुने गोळा करेल आणि ते पृथ्वीवर परत आणेल. या मोहिमेत अनेक आश्चर्यकारक गोष्टी घडतील. डॉकिंग आणि अनडॉकिंग अवकाशात होईल. विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्री जितेंद्र सिंह (Jitendra Singh) म्हणाले की, भारत 2027 मध्ये चंद्रयान-4 मोहीम सुरू करेल, ज्याचा उद्देश चंद्राच्या पृष्ठभागावरून नमुने गोळा करणे आणि ते पृथ्वीवर परत आणणे आहे. चंद्रयान-4 मोहिमेत LVM-3 रॉकेटचे (LVM-3 Rocket) किमान दोन वेगवेगळे प्रक्षेपण केले जातील, ज्यामध्ये मोहिमेची पाच वेगवेगळी उपकरणे वाहून नेली जातील, जी कक्षेत एकत्रित केली जातील. सिंह म्हणाले की, गगनयान मोहिमेत (Gaganyaan Mission) भारतीय अंतराळवीरांना (Astronauts) विशेषतः डिझाइन केलेल्या अंतराळयानातून पृथ्वीच्या खालच्या कक्षेत पाठवणे आणि त्यांना सुरक्षितपणे परत आणणे समाविष्ट आहे. हे अभियान पुढील वर्षी सुरू केले जाईल.
भारत समुद्रयान देखील प्रक्षेपित करेल..!
2026 मध्ये, भारत समुद्रयान देखील प्रक्षेपित करेल, जे तीन शास्त्रज्ञांना पाणबुडीतून 6,000 मीटर खोलीपर्यंत घेऊन जाईल. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (PM Narendra Modi) यांनी स्वातंत्र्यदिनाच्या भाषणात समुद्रयान मोहिमेवर (Sea Voyage) प्रकाश टाकला होता. महत्त्वाच्या खनिजे, दुर्मिळ धातू आणि संशोधन न झालेल्या सागरी जैवविविधतेसह अफाट संसाधने उलगडण्यासाठी समुद्री जलवाहतूक करण्याच्या क्षमतेवर मंत्र्यांनी भर दिला.
गेल्या वर्षी मिळाली होती परवानगी.!
गेल्या वर्षी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या मंत्रिमंडळाने (Cabinet) चंद्रयान-4 मोहिमेला मंजुरी दिली. हे अभियान 36 महिन्यांत पूर्ण होईल अशी अपेक्षा आहे. या मोहिमेसाठी सरकारने 2104.06 कोटी रुपयांचा निधी (Funds) उपलब्ध करून दिला आहे. यामध्ये चंद्रयान-4 अंतराळयान, दोन LVM-3 रॉकेट आणि चंद्रयान-4 शी सतत संपर्क राखण्यासाठी अंतराळ नेटवर्क (Space Network) आणि डिझाइन पडताळणीचा समावेश आहे.
चंद्रयान-4 मोहिमेची संपूर्ण कहाणी समजून घ्या…
चंद्रयान-4 एकाच वेळी प्रक्षेपित केले जाणार नाही. ते दोन भागात लाँच (Launch) केले जाईल. यानंतर, त्याचे मॉड्यूल अंतराळात जोडले जातील. म्हणजे आपण डॉकिंग करू. भविष्यात भारतीय अंतराळ स्थानक बांधण्यास या तंत्रज्ञानाची मदत होईल. इस्रोने (ISRO) यापूर्वी असे काहीही केलेले नाही.
चंद्राच्या पृष्ठभागावरून मातीचे नमुने..!
चंद्रयान-4 हे अवकाशात तुकड्यांमध्ये पाठवले जाईल आणि अवकाशातच एकत्र केले जाईल. या मोहिमेद्वारेच इस्रो चंद्रावरून नमुने घेईल आणि पृथ्वीवर परत येईल. अवकाशात मॉड्यूल्स (Modules) जोडण्याचा आणि वेगळे करण्याचा फायदा असा होईल की भविष्यात भारतीय अंतराळ स्थानक (BAS) या पद्धतीने बांधले जाईल. म्हणून चंद्रयान-4 मोहीम आवश्यक आहे.
चंद्रयान-4 चे दोन्ही भाग पृथ्वीच्या वर जोडले जातील..!
चंद्रावरील मोहीम पूर्ण केल्यानंतर पृथ्वीवर (Earth) परतताना डॉकिंग मॅन्युव्हर ही एक नियमित प्रक्रिया आहे. इस्रो प्रमुख म्हणाले की, आम्ही हे काम यापूर्वीही केले आहे. चंद्रयानाच्या वेगवेगळ्या मोहिमांमध्ये जगाने हे पाहिले आहे. आम्ही एका अंतराळयानाचे काही भाग चंद्रावर उतरवले तर दुसरा भाग चंद्राभोवती कक्षेत राहिला. यावेळी आपण त्यांना जोडण्यावर काम करू. यावेळी चंद्रयान-4 चे दोन मॉड्यूल पृथ्वीच्या कक्षेत जोडले जातील.
भारतीय अंतराळ स्थानक 2035 मध्ये बांधले जाईल..!
चंद्रयान-4 चा आढावा, खर्च आणि सविस्तर अभ्यास करण्यात आला आहे. हे सरकार आणि इस्रोच्या व्हिजन 2047 चा एक भाग आहे. इस्रो 2035 पर्यंत भारतीय अंतराळ स्थानक (BAS) बांधण्याचा प्रयत्न करत आहे. आपण 2040 पर्यंत एका भारतीयाला (Indian) चंद्रावर पाठवू शकतो, तेही आपल्या स्वतःच्या तंत्रज्ञानाच्या आणि क्षमतेच्या बळावर.
पाच भाग जोडून भारतीय अंतराळ स्थानक बांधले जाईल..!
भारतीय अंतराळ स्थानक (Space Station) अनेक तुकड्यांमध्ये प्रक्षेपित केले जाईल आणि अवकाशात एकत्र केले जाईल. त्याचा पहिला भाग LVM3 रॉकेटद्वारे (LVM3 Rocket) अवकाशात पाठवला जाईल. त्याचे पहिले प्रक्षेपण 2028 मध्ये होईल अशी अपेक्षा आहे. यासाठी एक वेगळा प्रस्ताव तयार केला जात आहे, जो सरकारकडे मंजुरीसाठी पाठवला जाईल. भारतीय अंतराळ स्थानक पाच वेगवेगळे भाग एकत्र करून बांधले जाईल. ज्यावर आपले शास्त्रज्ञ काम करत आहेत.