मत्स्यखत, अर्क पिकांसाठी उपयुक्त : डॉ.त्रिवेश मयेकर

पणजी : मासळीच्या किंवा मासळी उप-उत्पादनांच्या विघटनापासून मिळणारे मासे-आधारित खते, कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियम यांसारख्या ट्रेस घटकांसह नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशियमसारख्या आवश्यक पोषक तत्त्वांनी समृद्ध असतात. ही खते त्यांच्या उच्च पोषक जैवउपलब्धता आणि फायदेशीर अमीनो अ‍ॅसिडच्या उपस्थितीमुळे वनस्पतींच्या वाढीस चालना देण्यासाठी अत्यंत प्रभावी आहेत, अशी माहिती आयसीएआरच्या राष्ट्रीय किनारी शेती आणि संशोधन केंद्राचे शास्त्रज्ञ डॉ. त्रिवेश मयेकर यांनी दिली आहे.

मयेकर म्हणाले, रासायनिक खतांचा शेतीच्या उत्पादनावर तात्पुरता परिणाम दिसतो. मात्र मात्स्यावर आधारित खते, सूक्ष्मजीव आणि सेंद्रिय पदार्थ वाढवून मातीची रचना सुधारतात, त्यामुळे कालांतराने जमिनीची सुपीकता वाढते.

ते विशेषतः सेंद्रिय शेती प्रणालींमध्ये फायदेशीर आहेत, जेथे ते टिकाऊ पोषक स्रोत म्हणून काम करतात. ज्यामुळे पिकांना दीर्घकाळ लाभ मिळतो. सामान्यतः भाजीपाला, फळे आणि फुलांच्या वनस्पतींमध्ये वापरल्या जाणार्‍या, माशांवर आधारित खते पीक उत्पादन, वनस्पतींचे आरोग्य आणि कीटक आणि रोगांचा प्रतिकार सुधारण्यासाठी उपयुक्त ठरत आहेत, असेही ते म्हणाले.