हार्ट रेट म्हणजे काय? हे तुम्हाला माहिती आहे का? नसेल माहिती तर चिंता करू नका. हार्ट रेट म्हणजेच हृदयगती ही शरीरासाठी अतिशय उपयुक्त गोष्ट आहे. हे आपल्या शरीरात 24 तास चालते. हे सांगते की आपले हार्ट रेट मिनिटाला किती वेळा धडधडत आहे. आणि ते किती सुरक्षित आहे. सामान्य हृदय गतीचा अर्थ असा आहे की आपले हृदय योग्यरित्या रक्त पंप करीत आहे. तर डेंजर हार्ट रेटमुळे हृदयाशी संबंधित समस्या वाढण्यास मदत होते.
हार्ट रेट म्हणजेच ह्रदय गतीचे दोन प्रकार आहेत. विश्रांती घेणार्या हृदय गतीला सामान्यत: स्थिर हृदय गती आणि सक्रिय हृदय गती म्हणतात. म्हणजे सक्रिय अवस्थेत हृदयाचे ठोके. हृदयगतीवर अनेक कारणांचा परिणाम होतो. हृदयगती वय, आरोग्याच्या समस्या, व्यायाम, औषधे आणि तणाव यावर कार्य करते. हृदयाची गती सामान्य असणे महत्वाचे आहे, तर धोकादायक हृदय गतीदीर्घकाळ दुर्लक्ष केल्यास हृदयरोग, स्ट्रोक किंवा हृदयविकाराच्या झटक्याची समस्या वाढू शकते.
आपले हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी वेळोवेळी तपासणी करून डॉक्टरांचा सल्ला घेणे गरजेचे आहे. हृदयगती आणि धोक्याचा दर यात काय फरक आहे आणि हृदयगती किती धोकादायक आहे हे जाणून घेऊया. आम्ही दिल्लीच्या वरिष्ठ हृदयरोगतज्ज्ञांशी बोललो. त्यातून शिकण्याचा प्रयत्न केला. जाणून घेऊया.
सामान्य हृदय श्रेणी आणि धोकादायक हृदय गती मध्ये काय फरक आहे? सामान्य किंवा विश्रांती घेणारी हृदय श्रेणी
विश्रांती हृदय गतीला सामान्य हृदय गती म्हणतात. निरोगी मनुष्यासाठी, विश्रांती अवस्थेत हृदयगती प्रति मिनिट 60-100 बीट्स दरम्यान असते. तर मुलांचे 10 ते 20 गुण अधिक असतात. मुलांच्या हृदयाची गती प्रति मिनिट 70-120 बीट्स दरम्यान असू शकते. जर आपण खेळाडूंबद्दल बोललो तर विश्रांती घेताना त्यांच्या हृदयाची गती प्रति मिनिट 40-60 बीट्सपर्यंत असू शकते.
सक्रिय हृदय गती सक्रिय हृदय गतीचा अर्थ असा आहे की आपण काही काम करत असताना किंवा व्यायाम करत असताना आपल्या हृदयाची गती वेगवान गतीने धडधडते. या दरम्यान, 20 वर्षांचा हा खेळाडू प्रति मिनिट 100-170 बीट्सच्या दरम्यान असतो. 40 वर्षांच्या व्यक्तीसाठी हे 90-153 बीट्स प्रति मिनिट असू शकते.
धोकादायक हृदय गती असामान्य हृदय गतीला डेंजर हार्ट रेट म्हणतात. उदाहरणार्थ, अधूनमधून हृदयाचे ठोके, छातीत दुखणे आणि पेटके डेंजर हार्ट रेटच्या श्रेणीत येतात. अशा परिस्थितीत हृदयरोगाचा धोका वाढतो. या काळात रुग्णाला हृदयविकाराचा झटका किंवा हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो.
आरामशीर अवस्थेत हृदयाचे ठोके प्रति मिनिट 60 बीट्सपेक्षा कमी झाले आणि यामुळे थकवा, चक्कर येणे किंवा श्वास लागणे होत असेल तर ते धोक्याचे लक्षण असू शकते. त्याचबरोबर हृदयाचे ठोके प्रति मिनिट 100 बीट्सपेक्षा जास्त असतील तर ते डेंजर हार्ट रेटच्या श्रेणीत मोडते. हे अटॅक, हृदयरोग किंवा गंभीर आजार दर्शवू शकते. अशा वेळी तातडीने डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. रुग्णाने डॉक्टरांपासून काहीही लपवू नये. तुम्हाला जी काही समस्या येत असेल ती उघडपणे डॉक्टरांसमोर ठेवा.
(डिस्क्लेमर: या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)